AQI म्हणजे काय?
AQI चा पूर्ण अर्थ आहे Air Quality Index म्हणजेच हवामान गुणवत्ता निर्देशांक.
हे एक मोजमाप आहे जे आपल्याला सांगतं की हवेमध्ये प्रदूषण किती आहे आणि ती हवा आपल्या आरोग्यासाठी किती सुरक्षित आहे.
🧪 AQI कशावर आधारित असतो?
AQI मोजण्यासाठी खालील प्रमुख प्रदूषकांचा विचार केला जातो:
-
🟤 PM2.5 आणि PM10 (सूक्ष्म धूळकण)
-
🌫️ Nitrogen Dioxide (NO₂)
-
💨 Carbon Monoxide (CO)
-
☁️ Ozone (O₃)
-
🟡 Sulfur Dioxide (SO₂)
🎯 AQI स्कोर काय सांगतो?
AQI स्कोर | रंग | गुणवत्ता | आरोग्यावर परिणाम |
---|---|---|---|
0–50 | 🟢 हिरवा | उत्कृष्ट | सुरक्षित |
51–100 | 🟡 पिवळा | समाधानकारक | थोडा धोका संवेदनशील लोकांसाठी |
101–200 | 🟠 नारिंगी | मध्यम प्रदूषित | लहान मुले, वृद्धांसाठी धोकादायक |
201–300 | 🔴 लाल | खराब | सर्वांसाठी त्रासदायक |
301–400 | 🟣 जांभळा | अत्यंत खराब | आरोग्य धोक्यात |
401–500 | ⚫ गडद जांभळा | धोकादायक | सर्व लोकांना गंभीर परिणाम |
🏥 AQI आणि आरोग्य यांचा संबंध
हवेतील प्रदूषण वाढल्यामुळे खालील त्रास होऊ शकतात:
-
श्वासोच्छवासाचा त्रास
-
डोळ्यांची जळजळ आणि पाणचटपणा
-
त्वचा आणि घशात खवखव
-
अस्थमा, हृदयविकार, COPD वाढीचा धोका
📱 तुमच्या शहरातील AQI कसा बघाल?
तुमच्या शहरातील live AQI बघण्यासाठी हे mobile apps वापरू शकता:
-
IQAir AirVisual
-
SAFAR-Air
-
AQI India
-
Google Weather – “AQI near me” सर्च करा
🌿 प्रदूषण कमी करण्यासाठी तुम्ही काय करू शकता?
-
घरात snake plant, aloe vera सारखी झाडं ठेवा
-
शक्य असल्यास सार्वजनिक वाहतूक वापरा
-
Face mask वापरा (विशेषतः PM2.5 filters)
-
वाफ घेत रहा आणि भरपूर पाणी प्या
🔚 निष्कर्ष
AQI हे तुमचं आरोग्य सुरक्षित ठेवण्यासाठी आवश्यक संकेत आहे.
दररोज AQI बघूनच घराबाहेर पडण्याचा सवय लावा, विशेषतः लहान मुले, वृद्ध आणि आजारी व्यक्तींसाठी.